Kategori: Makaleler

Ara Bozucu İnsana Ne Denir? Bir İlişki Yıkıcısının Portresi Herkesin çevresinde mutlaka vardır. O insan… Ya da o “karakter” diyelim, çünkü bazen insan demek bile zor. Herkesin huzurunu bozan, her konuda “amaaa” diyen, her şeye karışan ve hatta bazen sadece varlığıyla bile baş ağrıtan o kişi… Evet, yanlış duymadınız! Biz ona “ara bozucu” diyoruz. Peki ama, bu insanı tanımak o kadar kolay mı? Tabii ki hayır. Gelin, bu ‘toplumda var olma’ türündeki canavarı mizahi bir dille inceleyelim. İlk önce bir parantez açalım: Erkekler ve kadınlar, ara bozucu insanları ele alış şekillerinde, birbirlerinden farklılıklar gösterirler. Mesela bir erkek, çözüm odaklı yaklaşır.…

Uzay Jeodezisi Nedir? Geçmişten Günümüze Bir Bilimsel Yolculuk Geçmişi Anlamak ve Bugünle Bağ Kurmak: Bir Tarihçinin Perspektifi Tarih, geçmişin sadece olaylar ve tarihlerle anlatılan bir kronolojisi değildir. Geçmiş, insanlığın zamanla nasıl şekillendiğini, ne tür bilimsel, toplumsal ve kültürel devrimler yaşandığını anlamamıza yardımcı olur. Bazen bir keşif, tarihin dönüm noktalarından birini oluşturur ve toplumu, bilimi hatta dünyayı yeniden şekillendirir. Uzay jeodezisi, belki de böyle bir bilimsel devrimdir. Ama nasıl bir devrim? Ve geçmişteki diğer bilimsel atılımlarla nasıl bir paralellik gösterir? Uzay jeodezisi, dünya üzerindeki yerçekimi ve diğer fiziksel özellikleri uzaydan ölçen bir bilim dalıdır. Ancak bu alanda yaşanan gelişmeler sadece bilim…

Polis bize vurabilir mi? – Hukuk, Tarih ve Psikososyal Bir Bakış Polis bize vurabilir mi? sorusu yalnızca bireysel bir hak ihlali değil, aynı zamanda devlet‑vatandaş ilişkilerinin, kolluk gücünün sınırlarının ve toplumsal algının kesişiminde duran bir sorundur. Bir psikolog olarak ilgimi çeken nokta şudur: Bir insan, kolluk kuvvetiyle karşılaştığında ne hisseder? Bu güç karşısında zihninde ne tür bilişsel süreçler işler? Ve bu deneyim, toplumsal yapı ve tarihsel bağlam içinde nasıl anlam kazanır? Tarihsel Arka Plan: Kolluk Gücünün Evrimi Günümüzde pek çok ülkede, kolluk kuvvetlerinin insanların bedenine dokunma, güç kullanma yetkisi tarihsel olarak gelişmiştir. Örneğin Emniyet Genel Müdürlüğü dahilinde Türkiye’deki polis teşkilatı, 1845’te başladığı süreçten bu yana çeşitli…

Zoruma Gitti Türküsünü Kim Söylüyor? Bazen bir şarkı, bir melodinin ardında bir hikâye saklıdır. Bunu hepimiz farklı şekillerde hissederiz. Bir şarkı, aniden ruhumuza dokunur, geçmişi hatırlatır, kaybettiklerimizi bir kez daha öksüz bırakır. “Zoruma Gitti” türküsünü dinlediğinizde içiniz burkulur mu? Benim için öyle, her zaman. Bu şarkının aslında kim tarafından söylendiğinden çok, hangi duygularla söylendiği bence daha önemli. Bugün bu türkünün ne kadar derinlere inebileceğini, bir adamın çözüm arayışını ve bir kadının hissettiklerini nasıl farklı gördüğünü anlatacağım. Gelin, bu yolculukta birlikte ilerleyelim. — Adamın Bakışı: Çözüm Arayışı ve Aklın Soğuk Yüzü Bir zamanlar, bu şarkıyı ilk dinlediğinde, Ahmet, bir iş seyahatine…

Sıkıştırma Kalıplama: Antropolojik Bir Perspektiften Bakış Kültürlerin Çeşitliliğini Anlama Arzusu Bir antropolog olarak, kültürlerin çeşitliliği her zaman ilgi alanımda olmuştur. İnsan toplulukları, farklı coğrafyalarda ve zaman dilimlerinde benzer problemleri çözmek için çeşitli yöntemler geliştirmiştir. Her bir çözüm, o toplumun değerlerini, inançlarını ve kimliklerini yansıtır. Üretim süreçlerinin, el işçiliğinden endüstriyel üretime doğru evrimi de, toplumsal yapıları ve kültürel kimlikleri şekillendiren önemli bir unsurdur. Bugün, çok sayıda kültürel ve endüstriyel pratikle tanışırken, insanlığın üretim anlayışının izlerini sürebiliriz. Bu yazıda, teknik bir terim olan sıkıştırma kalıplamayı, sadece bir üretim yöntemi olarak değil, aynı zamanda kültürlerin ve toplumların kimliklerini, ritüellerini ve sembollerini nasıl şekillendirdiğini…

Soğuk Parmaklar: Hangi Hastalığın Habercisi? Parmaklarımızın soğuk hissetmesi çoğu zaman küçük bir rahatsızlık olarak değerlendirilebilir. Ancak bu durum, başta dolaşım sorunları olmak üzere, farklı sağlık problemlerine işaret eden bir uyarı olabilir. Soğuk parmaklar neden olur? Tarihsel arka planı nedir? Günümüzdeki akademik tartışmalar ne yöndedir? İşte bu soruların cevaplarına, anlaşılır ve doğal bir dille yaklaşıyoruz. Tarihsel Arka Plan: Parmak Soğumasının İzinde Tıbbın tarihine bakıldığında, uzuvların soğuması, hatta mavileşmesi‑bembeyaz olması gibi belirtiler, eski hekimler tarafından dikkat çekici belirtiler arasında yer alıyordu. Örneğin 19. yüzyılda büyük damarsal hastalıkların teşhisinde uzuv soğukluğu ve renk değişimi gözlem aracı olmuştu. Özellikle soğuk hava koşullarında çalışan kişilerde, parmakların…

Seramik Fırınlama Ne Kadar Sürer? Sıcak Anılar ve Verilerle Bir Yolculuk Seramik yapmayı hayal eden herkesin zihninde bir fırının içinde pişen, şekil alan o parçalara duyduğu hayranlık vardır. Fırınlama süreci, bir bakıma doğanın ve bilimin birleşimidir. Ama seramik fırınlama ne kadar sürer? Belki bu soruyu hiç sormadınız, ama gelin bu sorunun etrafında dönen sıcak bir hikâyeye ve verilerle desteklenen bir analize odaklanalım. Bugün seramikle uğraşan bir grup sanatçıyı düşünün. Ahmet, Elif, ve Serkan… Üçü de farklı bakış açılarına sahip ve hepsi de fırınlamanın ne kadar sürdüğü hakkında kendi yöntemlerine sahip. Ahmet’in Pratik Bakış Açısı: Zamanın Hızla Akıp Gittiği Bir Süreç…

Sporda Sakatlık Neden Olur? Bir Hikâyenin Derinliklerinde Bir sabah, güneş henüz tam doğmamışken, Ahmet ve Elif spor salonunun kapısından adım atıyordu. Ahmet, son derece kararlı bir şekilde kondisyon antrenmanına hazırlanıyordu. Elif ise ona eşlik ederken, yüzünde düşünceli bir ifade vardı. Ahmet, hızlıca ısınmaya başladı, adeta zamanla yarışıyordu. Elif ise daha yavaş adımlarla, her hareketi dikkatle gözlüyor, yavaşça kaslarını esnetiyordu. Bir süre sonra, Ahmet hızını artırmıştı, kalp atışları hızla artarken birden istemediği bir şekilde dizinden sert bir ağrı hissetti. O an her şey durdu, salonun sesi kayboldu, sadece Ahmet’in kalp atışları ve dizindeki ağrı yankılandı. Sakatlık… işte bu, o anın başlangıcıydı.…

Miyelin Kılıf Hızı Arttırır mı? Bir İnsan Hikâyesi Üzerinden Beynin Sırlarını Keşfetmek Bir sabah, güneş henüz doğmamıştı. Bir kahve içip pencereye doğru yürürken, dışarıda derin bir sessizlik vardı. Ama içimde bir kıpırtı vardı, bir hareket. İnsanın ne kadar yoğun düşünse de, bazen bir şeyin başlamak üzere olduğunu hissetmesi çok tuhaf değil mi? İşte bu his, Sarah’nın hikâyesini anlatmak için en doğru zaman olduğunu düşündürdü. Sarah, kariyerinde adım adım yükselen bir psikologdu, ama bir sabah, beklenmedik bir şekilde, aniden beynindeki tuhaf bir değişikliği fark etti. İşinin her zaman en dikkatli insanıydı, ama son zamanlarda kelimeleri bulmak, düşüncelerini hızlıca sıralamakta zorlanıyordu. Hızla…

Hisse Senetleri ABC Grubu: Bir Yatırımın Arkasında Yatan Hikaye Bir sabah, şehirdeki yoğun trafikte ilerlerken, Cemal ve Elif bir kafede karşılaştılar. Cemal, iş dünyasının sert yüzünü tanımayan, ama yine de her fırsatta yatırım yapmaya çalışan genç bir adamdı. Elif ise finans dünyasında yıllardır çalışan, insanları anlamada her zaman doğuştan gelen bir yeteneği olan bir kadındı. Yatırım yapmayı her zaman bir strateji meselesi olarak değil, bir ilişkiler ağı olarak görmüştü. Bu buluşmada, Elif’in gözlerinde Cemal’in zihninde gizlediği soru hâlâ belirgindi: “Hisse senetleri ABC grubu nedir?” Bunu sormak, Cemal için büyük bir adımdı. Çünkü o, her zaman rakamlar, grafikler ve karmaşık hesaplar…